Məqaləni hazırladı :
Məmmədov Ənvər
Sədi Boraq:"100 böyük türk"kitabından
Məmmədov Ənvər
Sədi Boraq:"100 böyük türk"kitabından
Osmanlı imperatorluğu XVI əsrin
ortalarında içindən çürüməkdəydi. Sosial ədalət artıq pozulmuşdu. Bütün Avropanın
xərac verməyə məcbur etdiyi və sümürdüyü o parlaq dövrlər artıq geridə
qalmışdı. Rüşvət, oğurluq, yaltaqlıq ölkəni başdan-başa çulğamışdı. Məmurlar
rüşvətə satılırdılar. Kim daha çox pul verirdisə valiliklərə onlar atılirdılar.
Rüşvətin belə ayaq aldığı bir zamanda pulla vəzifəyə keçənlər verdikləri pulun əvəzini
min qat çıxarmaq üçün xalqı qəddarcasına soyurdular. Dövləti ən çox xocalar və
qadınlar idarə edirdilər. Qərbdəki texnika da durmadan inkşafdaydı. Xalqı sümürənlər
və dini sözlərinin gəlirləri üçün dayaq edənlər hər bir yeniliyə “gavur icadı”
deyib baltalayırdılar.
Taxta
gətirilənlər tez-tez dəyişirdilər, hətta bir gündə taxa iki nəfər təyin edirdilər.
Bu zaman Osmanlı taxtında 14 yaşında
olan Ovçu Məhmət oturmuşdu. Osmanlı taxtına 6 yaşından çıxarılan Ovçu Məhmət həm
yaşının kiçikliyi, həm də bütün vaxtını ovçuluqda keçirdiyi üçün dövləti saray
qadınları idarə edirdilər.
Köprülü Məhmət Paşa Osmanlı
imperatorluğuna ölkənin çox ağır vaxtında, 78 yaşında taxta çıxarılmışdı. O,
ölkəni bürümüş xəstəliyin köklərini bilirdi, bu xəstəliyin mualicəsini də yaxşı
anlayırdı. Gözü qaralmış idarə ediciləri ancaq cəza tədbirləri ilə susdururdu.
Ölüm tədbirləriylə nə qədər rüşvətçi, vətən xaini varsa hamısını aradan
götürmüşdü. Bu işində heç bir mərhəmət hissinə qapılmamışdı. Ancaq bu şiddətli,
enerjili təmizləmə nəticəsində ölkəni gəmirən parazitləri əzmiş və yaxşılığa
doğru tədbirlər görmüşdü.
Digər tərəfdən hərbi sahədə də qələbələr
qazandı, Venedikləri Egey dənizindən qovdu. əldən çıxarmağa bir barmaq qalmış
Transilvaniyanı düşmən əlindən qurtardı 5 il taxta oturduqdan sonra, 83 yaşında
Ədirnədə həyata gözlərini yummuşdur. Ölürkən hakimiyyətə böyük oğlu Fazil Əhməd
Paşanı vəsiyyət etmişdi.
