28.04.2014

I yeri layiq görüldük!!!



27 aprel 2014 il tarixində Şirvan şəhərində keçirilən "Nə?Harada?Nə zaman?" intelektual oyunun regional mərhələsində I yerə layiq görülən məktəbimizin "Parodiz" komandasını ürəkdən təbrik edirik!!!




Əziz şagirdlər,sizlərə Yekun oyununda da qalib olmağı arzulayırıq.




27.04.2014

Qədim Yunanıstan mədəniyyəti Krit - Miken dövrü

Mədəniyyət tarixində hər bir dövr özünə görə qiymətli və təkrarolunmazdır. Tədqiqatçılar bu faktı təsdiqləyərək Qədim Yunan mədəniyyətinə xüsusi əhəmiyyət verirlər. Antik Yunan mədəniyyətinə müasir ədəbiyyat janrları və fəlsəfə sistemi, sütunlu arxitektura və heykəltəraşlıq, astronomiyanın əsasları, riyaziyyat və təbiətşünaslıq daxildir. Qədim Yunan mədəniyyətinin ən başlıca nailiyyəti isə insanın kəşfidir. Allahın yaratdığı insan ən ecazkar, mükəmməl və ali bir varlıqdır. Avropa tarixinə və mədəniyyətinə güclü təsir göstərən antik mədəniyyət, müasir dövrün tarixçilərinə «Yunan möcüzəsi»ndən danışmağa imkan yaradır.

B.e.ə. I minillikdə qədim şərq sivilizasiyası sönməyə başlayır və öz yerini Aralıq dənizində yerləşən regionların mədəniyyət ocağına verir. B.e.ə. VII əsrdən başlayaraq bu bölgənin mədəniyyət mərkəzi Yunanıstan olur. Yunan mədəniyyətinin inkişafında etnik və coğrafi şəraitin rolu böyük idi.

20.04.2014

Heraldika.


Tarixi materialların tədqiqatçısı üçün heraldikaya aid biliklər mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Heraldika təkcə möhür və emblemalarda deyil, qravyura və miniatyürlarda da əks olunur,sənədin həqiqiliyinin, müəllifinin müəyyənləşdirilməsi üçün qiymətli informasiya verir. Müasir dövrdə heç bir rəsmi hakimiyyəti, sosial mənsubiyyəti müəyyən etməyən heraldika orta əsrlərdə həqiqətən də feodal cəmiyyətinin mühüm xüsusiyyətlərini, institutların rəsmi imtiyazlarını əks etdirirdi.

19.04.2014

İngiltərə- XVII-XX əsrin əvvəllərində.


Qrupun təqdimatının qiymətləndirilməsi meyarları.

Fəal təlimin üsullarından biri layihə fəaliyyətidir. Layihələr
şagirdlərin müxtəlif problemləri müstəqil şəkildə tədqiq etməsidir.
Bunlar qrup halında və fərdi ola bilər. Tədqiqatların nəticələri sinif və
ya məktəb çərçivəsində təqdim olunur (təqdimatlar).
Müəllim təqdimatın növünü və onun keçiriləcəyi şəraiti şagirdlərlə birlikdə müəyyənləşdirə bilər. Təqdimat zamanı hər bir şagird layihənin eyni əhəmiyyətə malik olan hissəsini təqdim etməlidir.
Təqdimatın hər bir növünün öz qaydaları və ənənələri vardır.

Oğuz dövləti.

   Kürdəmir şəhər 1 saylı orta məktəbin müəllimi İbrahimova Gülbəniz Qeyrət qızı.     
Ümumtəhsil  məktəblərində tarix fənninin tədrisinin əsas məqsədi şagirdləri tarixdə baş verən hadisələrlə yaxından tanış etməklə yanaşı,həmin hadisələri sərbəst təhlil edərək düşünməyi bacaran,vətəninin keçmişini bilən və bu gününü dərk edən və gələcəyi üçün  yaşayan şəxsiyyətlər yetişdirməkdir. Təhsildə baş verən islahatlar bu baxımdan çox məqsədəuyğundur.Fəal təlim metodları şagirdləri düşündürərək öyrətməyə kömək edir.İKT-in tətbiqi ilə keçirilən dərslərin bu işdə əhəmiyyəti  isə artıq danılmaz bir faktdır.
Respublikamızın bir çox müəllimi kimi mən də dərslərimdə fəal təlim metodlarından istifadə edirəm.
      İKT-in tətbiqi  ilə keçdiyim dərslərdən biri ilə oxucuları da tanış etmək istərdim.
                   Orta əsrlər tarixi  7-ci sinif.
     Mövzu: Oğuz dövləti.
     Məqsəd: 1.Oğuz dövləti haqqında biliklərin mənimsənilməsi.
                       2.Oğuz anlayışı,oğuz tayfa ittifaqları,Oğuz dövlətinin  meydana gəlməsi,islam dinininqəbulu ,oğuz axınları və s.
                      3.Oğuz türklərinin axınlarının Azərbaycan xalqının formalaşmasında oynadığı rolu müəyyən etmək
                     4.Tədqiqat prosesində sərbəst informasiya  əldə etmək bacarığının  formalaşdırmaq
                     5.Qruplarla iş təşkil etməklə şagirdlərdə əməkdaşlıq etmək vərdişini yaratmaq.
     İş forması: kiçik qruplarla iş
     İş üsulu:əqli  hücum,BİBO,müəllim izahı,tədqiqat və interaktiv oyunlar
     Resurslar:Dərslik,internet saytları,ensiklopediyalar.
     Təchizat:proyektor,kompyuter,      
                                                     Dərsin gedişi:
    1 Sinfin təşkili.
     Şagirdlərə fotoalbom  təqdim olunur(Alp Arslan,Fateh  II  Mehmet,Uzun Həsən,Qara Yusif,Şah İsmayıl Xətai,Nadir Şah Əfşar,Məmmədəmin Rəsulzadə,Atatürk,Berdımuxammedov, Ərdoğan, Ramin Səfərov, Mübarız İbrahimov,Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev,Azərbaycan Pespublikasının Prezidenti İlham Əliyev) və onlara sualla müraciət edirəm:
      -Şəkillərdə gördüyünüz şəxsiyyətlər kimlərdir?   Onları hansı ümumi cəhət birləşdirir?

14.04.2014

Qubada müstəmləkə əleyhinə üsyan (1837)

Quba əyalətində kəndlilərin müsləmləkə istismarı çox ağır idi. Burada kəndlilər xəzinə nəfinə 7 növ vergi ödəyir və mükəlləfiyyət yerinə yetirirdilər. Xəzinənin ixtiyarına keçmiş otlaqlar kəndlilərə iltizama verilirdi. Maldarlar xəzinəyə öz keçmiş otlaqlarından istifadə müqabilində pul ödəməli idilər. Komendantlar yerli əhalidən öz nəflərinə də vergi və mükəlləfiyyətlər tələb edirdilər. 1837-ci ildə Varşavadakı müsəlman alayında
xidmətçün süvarilərin toplanması üsyanın başlanması üçün bəhanə oldu. Dəstəni
təchiz etmək üçün əhalidən zəruri olduğundan iki dəfə artıq məbləğ yığırdılar.
Çıxışlar 1837-ci ilin aprelində Yuxarıbaş mahalında başlandı. Əvvəlcə kəndlilər
Rusiyanın dairə hərbi rəisi general Reutla danışmağa səy göstərdilər. Reut
kəndlilərin tələblərinin bir neçəsini yerinə yetirməyə məcbur oldu. 1837-ci il
avqustun 21-də Xuluq kəndinin kəndxudası Hacı Məhəmmədin və onun köməkçisi
Yarəlinin başçılığı ilə silahlı üsyan başlandı. Avqustun 28-də Xudatda rus postunu
tutan üsyançılar Hacı Məhəmmədi özlərinə xan seçdilər. Artıq sentyabrda
üsyançıların sayı 12.000 nəfərə çatırdı. Onlar Qubanı mühasirəyə aldılar.
Sentyabrın 4-dən 5-nə keçən gecə üsyançılar Quba üzərinə hücuma başladılar.
Yarəlinin başçılıq etdiyi dəstə şəhərə daxil ola və onun mərkəzini tuta bildi, lakin
daha yaxşı silahlanmış rus qoşunları burada möhkəmlənən üsyançıların
müqavimətini qırdı və onları qaladan çıxardı. Qubanın tutulması üçün sentyabrın
6-da edilən cəhd də uğursuz başa çatdı. 1837-ci il sentyabrın 10-da qaladakı rus
qarnizonu və general Reutun onlara köməyə gələn dəstəsi üsyançılar üzərinə
hücuma keçdilər. Üsyançıların dəstələri darmadağın edildi, amma Yarəli gizlənə
bildi. Üsyanın 43 fəal iştirakçısı həbs olunub məhkəməyə verildi, Hacı Məhəmməd
isə edam olundu. Bundan sonra bir sıra dağ rayonlarında kəndlilərin çıxışları
davam etdi və ruslar 1838-ci ildə onlara qarşı 2 hərbi əməliyyat aparmağa məcbur
oldular. Quba üsyanı XIX əsrin 30-cu illərində Şimali Azərbaycanda müstəmləkə
əleyhinə ən böyük üsyan idi.


09.04.2014

Fransa burjua inqilabı

Böyük Fransa burjua inqilabı - burjua inqilabı. Bir sıra tarixçilər həmin inqilabı 1789 - 94-cü illərlə, digərləri isə 1789 -1804-cü illərlə məhdudlaşdırırlar.
Əsas səbəbi: inkişaf etməkdə olan kapitalist istehsal münasibətləri ilə feodalizm qalıqları (mütləqiyyət, feodalların və ruhanilərin imtiyazları,kəndlilərin feodallardan asılılığı) arasında ziddiyyətlərin olmasıdır.

Dövlətin müflisləşməsi,
ticarət-sənaye böhranı və qıtlıq illəri ilə ölkənin daha da kəskinləşən ağır vəziyyəti 1788 - 89-cu illərdə inqilabi şəraitin yetişməsinə səbəb oldu. Kral XVI Lüdovik 1789-cu ilin
mayında Baş Ştatları çağırdı. 1789-cu il iyunun 17-də 3-cü silkin deputatları
özlərini əvvəlcə Milli, iyulun 9-da isə Müəssislər Məclisi elan etdilər. Kralın
məclisi qovmaq cəhdləri xalq üsyanına - 1789-cu il iyulun 14-də hücumla
Bastiliyanın alınmasına səbəb oldu; bu isə inqilabın başlanğıcı idi. Mütləqiyyətə və
feodallara qarşı mübarizədə burjuaziya, şəhər yoxsulları və kəndlilər birləşdilər.
İnqilabın birinci mərhələsində (1789-cu il iyulun 14-dən 1792-ci il avqustun 10-
dək) hakimiyyət iri burjuaziya və liberal zadəganlar tərəfindən ələ keçirildi.


Azərbaycan tarixi.KSQ-4 .6 sinif.

07.04.2014

Hamlet İsaxanlı - Qədim Yunanistan, Roma dövrünün fəlsəfə cərəyanları. "Elm Üçbucağı" verilişi.




Mete və onun Pinçen qələbəsi

Əslində Türklər həm gündoğar, həm də günbatarda eyni vaxtda “Vura!” sədaları ilə tarixin ilk səhifələrini açmışlar. Bunlar Hun və Şumer türkləridir Şumerlərin ulu qədimlərin zülmətində məşəl kimi yanan sivilizasiyası daşa dönmüş gil lövhəciklərdə bizim günlərə kimi gəlib çıxdığı halda, Hunların dəri və taxta üzərində yazılan mədəniyyət və tarixi zamanın tozu altında çürüyüb getmişdir.
Lakin, ulu Tanrı böyük əməllər sahibini yaradanda onun ölməzliyi qayğısına qalmağıda unutmur. Kimin ağlına gələrdi ki, eramızdan əvvəl 145-ci ildə-Metenin ölümündən cəmi 30 il sonra Hun-Çin müharibələrinin ən qızğın bir dövründə Çinin Xançen əyalətində bir oğlan dünyaya gələcək və öz xalqının düşmənlərinin tarixini olduğu kimi, bəzəksiz-düzəksiz əks etdirib gələcək bütün türkdilli xalqlar üçün misilsiz xidmət göstərəcək. Bu, Sıma Syan idi.

Başqa-başqa adlarlada olsa, Hunlar haqqında Çin məxzələrində hələ eramızdan əvvəl III minilliyin ortalarından soraq gələr. Təəccüblü və heyratamizdir ki, türklər, deməli, eyni bir ərazidə, eyni bir məqsəd, yəni azadlıq və müstəqillik uğrunda, eyni bir düşmənlə dörd min ildən artıqdır ki, mübarizə aparmaqda davam edirlər.

Böyük Çin tarixçisi Sıma Syan yazır ki, Hunlar (syunnilər) öz uzun tarixləri ərzində dəfələrlə gah güclənib yekdil, vahid səltənət yaratmış, gah zəyifləyib ayrı-ayrı xanlıqlara parçalanmışlar.Məsələn eramızdan əvvəl III əsrin əvvəllərində Hun kaqanlığının Çinin Sin sülaləsinin 37-ci hökmüdarı Cjou Vanın dul anası Syuan Qay Xoudan hətta iki oğlu da olmuşdur.

05.04.2014

Hindistanda Kaylasanatxa məbədi.

Bu məbəd Hindistanın memarlıq incilərindən sayılır.Bu qayada yonulmuş monolit bir kompleksdir.Onun sahəsi Afinadakı Parfenonun sahəsindən 2 dəfə çoxdur.Bu məbəd 150 ilə tikilib başa çatıb.Onun tikintisi zamanı 200 tonn dağ suxuru yonulmuşdur.Məbəd Şivaya həsr olunub.Bu məbəddə mağara və yerüstü hissə bir-birinə qarışıb.Bu məbəd bir-neçə ayrı hissədən ibarətdir:giriş qapıları,Nandi adlı öküzün (allah Şivanın simvolu) ibadətgahı,ibadət yeri və s.Cənub divarlarda "Ramayana" eposundan epizodlar həkk edilib.Şimal divarlarda isə "Mahabharata "eposundan səhnələr təsvir edilib.

Hörmətli oxucular!Sizləri bu füsunkar məbədə baxmağa dəvət edirəm.

04.04.2014

Azərbaycan tarixi və ümumi tarix dərslərində rollu oyunlardan istifadə təcrübəsindən

Rüstəmova Gültəkin S.Bəhlulzadə adina Xarici Dillər  Təmayüllü gimnaziyanın  müəlliməsi
2008-2009 cu dərs ilindən respublikamızda milli kurikulum tətbiq edilir. Hal hazırda kurikulumla dərs keçməyə başlayan ilk siniflər artıq 6-ci siniflərdə biliklərə yiyələnirlər.
Adətən ibtidai sinifləri bitirmiş şagirdlər orta siniflərdə keçərkən ilk zamanlar əsasən beşinci sinifdə müəyyən çətinliklərlə qarşılaşırlar. Həmişə yəni dörd il eyni sinif otaqinda bir müəllimdən təlim alan şagirdlər V sinifdə ayrı ayrı fənn kabinələrini gəzməli, müxtəlif müəllimlərdən dərs almalı olurlar. Beşincilər bu dövrdə məktəbə adaptasiyası müəyyən vaxt tələb edir. Tərcümə göstərir ki, şagirdlərin bu dəyişikliklərdə reaksiyası eyni olmur. Bəziləri tez, bəziləri gec adaptasiye edir.
Bəs fənn müəllimləri uşaqların bu gərginliklərini necə aradan qaldıra bilərlər, bu zaman hansı metodlara əl almaq daha formanı alar. Fikirmizcə uşaqların bu yaş dövründə daha çox biruzə çıxan xüsusiyyətlərinə diqqət yetirmək prosesini onlar üçün marağlı olan şəkildə qurmaq daha yaxşı nəticələr berər. Məlumdur ki, bu yaş dövrlərundə bütün uşaqlar hələ öz oyuncaqlarından və oyunlardan ayrıla bilmirlər. Odur ki, onlara yeni bilikləri öyrədərkən verilən materiala mövzulara onların gözü ilə baxmaq onları maraq dairəsindən çıxış edərək şagirdləri yeni-yeni biliklərlə silahlandırmaq olar. Uşaqlar oynamağı sevir. Onların uşaqlıq dunyasına rəng qataraq, dərsi elə bir şəkildə təqdim etmək lazımdır ki, onlar həm mövzünun imkan verdiyi şərtlər daxilində müəyyən oyun oynaya həm də, qarşıya qoyulan təlim məqsədinə yiyələnə bilsinlər. 

01.04.2014

1918-ci il QIRĞINLARI


Xalqımıza qarşı əsrimizin əvvəllərində iki dəfə soyqırımı siyasətinin həyata keçirilməsinə baxmayaraq, bugünkü nəsil yaxın vaxtlara qədər bu tarixi faciələr barədə, demək olar, heç nə bilmirdi. Son illərin demokratik işığı soykökümüzə qarşı çevrilmiş bu mənfur siyasətin acı həqiqətləri üzərinə öz ziyasını saldı, mətbuat səhifələrində 1905 və 1918-ci illərdə olmuş qırğınlar barədə yazılar görünməyə başladı.
Sovet hakimiyyəti illəri ərzində bu tarixi faciələr barədə danışmaq qeyri-mümkün idi. Xalqın soykökünün məhvinə, Azərbaycan torpaqlarının zəbt edilməsinə aid məqalələr dərc etdirmək, kitablar buraxmaq qanunla qadağan olunurdu. Bu işi görməyə cəhd edən ayrı-ayrı şəxslər inzibati orqanlar tərəfindən təqib edilirdi, onların bu vətənpərvərlik fəaliyyəti o dövrdə partiyanın irəli sürdüyü beynəlmiləlçilik siyasəti ilə uyğun gəlmirdi.

"BUĞURT QALASI"

Şirvanın orta əsr möhtəşəm qalalarından biri də Buğurt qalasıdır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan Buğurt qalası bir neçə əsr Şirvan hökmdarlarının müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında Şamaxı tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də Buğurt qalasının tarixi Şirvan və Şamaxının tarixi ilə sıx əlaqədardır.